Ανοξείδωτο ατσάλι και οι ιδιότητές του

Τι είναι το ανοξείδωτο ατσάλι?

• Το ανοξείδωτο ατσάλι είναι ένα κράμα σιδήρου (Fe), άνθρακα (C) και χρωμίου (Cr) όπου το χρώμιο έχει ελάχιστη περιεκτικότητα 10,5% κατά βάρος (κ.β.). Οι διαφορετικές αναλογίες των 3 αυτών συστατικών, μαζί και με άλλες προσμείξεις που μπορούν να προστεθούν (π.χ. νικέλιο (Ni), μαγγάνιο (Mn), βανάδιο (V), κ.α.) δημιουργούν τους διάφορους τύπους ανοξείδωτου ατσαλιού που έχουν διαφορετικές ιδιότητες μεταξύ τους. Τα πιο συνηθισμένα κράματα ανοξείδωτου ατσαλιού είναι το 18/8 και το 18/10 που και τα δύο αναφέρονται ως Stainless Steel 304. Το 18/10 είναι ακόμα περισσότερο ανθεκτικό σε διαβρωτικά περιβάλλοντα (αλάτι, οξέα κ.λπ) από το 18/8 γιατί περιέχει 2% περισσότερο νικέλιο.

Τα πλεονεκτήματά του

1. Το ανοξείδωτο ατσάλι είναι πολύ σκληρό υλικό που δεν γρατζουνίζετε εύκολα σε σχέση με το αλουμίνιο ή το πλαστικό.
2. Δεν οξειδώνεται (εκτός αν εκτεθεί σε ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας, οξυγόνου και άλλων παραγόντων).
3. Χρησιμοποιείτε στην κατασκευή ρολογιών (κάσες και μπρασελέ) ευρέως και θεωρείται και υποαλλεργικό σαν υλικό διότι δεν περιέχει νικέλιο.

Τα μειονεκτήματά του

1. Έχει υψηλότερο κόστος αγοράς από άλλα υλικά (αλουμίνιο, πλαστικό) το οποίο όμως τελικά αντισταθμίζεται από τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής του.
2. Είναι πιο βαρύ.

Υπάρχει τρόπος να ξεχωρίσετε αν ένα αντικείμενο είναι από ατσάλι ή όχι. Αν ακουμπήσετε ένα μαγνήτη στην επιφάνειά του και υπάρξει έλξη τότε το αντικείμενο είναι ατσάλι ή ανοξείδωτο ατσάλι. Αν δεν υπάρχει έλξη δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς αν το αντικείμενο είναι ατσάλι ή όχι διότι κάποια ανοξείδωτα ατσάλια είναι μαγνητικά και κάποια όχι. Το ανοξείδωτο ατσάλι που περιέχει νικέλιο (π.χ. το 18/8 ή το 18/10) είναι μερικές φορές μαγνητικό. Συνήθως όσο πιο πολύ νικέλιο υπάρχει στο κράμα τόσο λιγότερο μαγνητικό είναι το ανοξείδωτο ατσάλι.

Καθαρισμός και προστασία

Το ανοξείδωτο ατσάλι προστατεύεται από την οξείδωση από ένα λεπτό φιλμ οξειδίου του χρωμίου που δημιουργείται στην επιφάνεια του μετάλλου. Το οξυγόνο από την ατμόσφαιρα αντιδρά με το χρώμιο που περιέχεται μέσα στο ανοξείδωτο μέταλλο και δημιουργεί αυτό το φιλμ που αποτρέπει την περαιτέρω οξείδωση σε βάθος. Ακόμα και αν κόψετε στη μέση ένα κομμάτι ανοξείδωτου ατσαλιού, το χρώμιο πάλι θα δημιουργήσει ένα λεπτό φιλμ οξειδίου στη νέα επιφάνεια που δημιουργείται μετά την κοπή.

Η σκόνη, η λάσπη, τα λίπη και τα δακτυλικά αποτυπώματα λερώνουν την επιφάνεια του ανοξείδωτου και παγιδεύουν μικρά διαβρωτικά στοιχεία στο φιλμ του οξειδίου του χρωμίου, μειώνοντας έτσι την αντι-διαβρωτική ικανότητα του ανοξείδωτου. Έτσι, είναι απαραίτητος ο καθαρισμός του ανοξείδωτου ώστε να απομακρυνθούν όλες οι διαβρωτικές βρωμιές και να αποκατασταθεί η αντι-διαβρωτική ικανότητά του.

Για απλές βρωμιές χώματος και λάσπης χρησιμοποιήστε σαπούνι ή ένα απαλό απορρυπαντικό σε χλιαρό ή ζεστό νερό. Για πιο δύσκολους λεκέδες προσθέστε λίγο ξύδι. Η ελαφριά οξύτητα του ξιδιού διαλύει τα λίπη και καθαρίζει την επιφάνεια του ανοξείδωτου. Το ξύδι, παρόλο που χημικά κατατάσσεται στα ασθενή οξέα, είναι θαυματουργό όσον αφορά τις καθαριστικές του ιδιότητες, ενώ είναι και απόλυτα φιλικό στο περιβάλλον.

Τα δακτυλικά αποτυπώματα μένουν πάνω στο ανοξείδωτο και χαλάνε την εμφάνισή του. Καθαρίστε τα με καθαριστικό για τα τζάμια ή με σόδα (ανθρακικό νάτριο) και νερό, τρίβοντας απαλά με ένα πανί. Για λάδια, γράσα και πιο δύσκολους λεκέδες,χρησιμοποιήστε ασετόν ή βενζίνη. Μεγάλη προσοχή στις χρωματιστές επιφάνειες διότι μπορεί να χαλάσει το χρώμα τους.